خطر طغیان مجدد کرونا و جان هایی که باید نجات یابند... - اخذ ویزا

به گزارش خبرنگاران، با شیوع اپیدمی کرونا در جهان، هیچ کشوری از حضور این مهمان ناخوانده در امان نمانده و تا به امروز 212 کشور و منطقه درگیر این بیماری شده اند.

جهان همزیستی با کرونا را شروع نموده، اما مسائل فراوانی برای مقابله با ویروس کرونا که به دلیل شباهت سطح خارجی اش به تاج خورشید اصطلاحا آن را ویروس تاج دار می نامند، وجود دارد. یکی از مسائلی که کشورهای مختلف از زمان شروع همه گیری کرونا با آن دست و پنجه نرم می نمایند، کمبود تخت های بیمارستانی به ویژه تخت های مراقبت های ویژه بوده است؛ به طوری که در کشورهایی نظیر آلمان با شاخص تخت 6.8 به ازای هر 1000 نفر و کشورهایی چون ایتالیا و فرانسه که شاخص تخت بیمارستانی شان به ترتیب حدود 3.2 و 3.6 تخت به ازای هر 1000 نفر جمعیت است، هم شاهد این کمبود بودیم و بعضی از این کشورها مجبور شدند دست به بستری انتخابی بیماران بزنند تا بیمارانی که شانس زنده ماندن بیشتری دارند، در آی سی یو بستری شوند؛ معضلی که خوشبختانه در کشور ما رخ نداد و به اذعان مسئولان بهداشت و درمان کشور طی این مدت هیچ بیمار احتیاجمند به خدمات درمانی ویژه، پشت درهای آی سی یو و بخش های بیمارستانی نماند.

فرایند شنماینده مدیریت کرونا

هرچند که در حال حاضر با توجه به اجرای طرح فاصله گذاری اجتماعی و رعایت آن از سوی مردم کشورمان، ارتقاء توانایی شناسایی کرونا به وسیله افزایش کیت های تشخیصی تست PCR، ارتقاء مهارت کادر درمانی و... ، کرونای چموش تا حدی در کشور تحت مدیریت درآمده است، اما همانطور که بارها و بارها اعلام شده این فرایند مدیریت شده شنماینده است و با کوچکترین اتفاق و عادی سازی در زمینه این بیماری ممکن است مجددا شاهد جولان بحرانی ویروس تاج دار در کشورمان باشیم و چه بسا شاید این بار جان های بیشتری را از دست دهیم.

خطر موج های بعدی کرونا، اگر هوشیار نباشیم

در عین حال بر اساس اعلام وزارت بهداشتی ها میزان مراجعه کرونایی ها به بیمارستان و مرگ و میر ناشی از این بیماری در کشور کاهش یافته و فرایندی نزولی را طی می نماید، اما نباید از یاد بُرد که هنوز نه درمان قطعی برای این ویروس کشف شده و نه واکسنی برای پیشگیری از ابتلا به آن فراوری شده است؛ از طرفی با توجه به تنگناهای مالی و کاهش توان معیشتی مردم به ویژه در حوزه کسب وکارهای خرد و روز مزد، ناچار باید تن به بعضی بازگشایی ها داد. بر همین اساس هنوز هم خطر بروز موج دوم کرونا وجود دارد، اگر هوشیار نباشیم.

بنابراین مردم همچنان باید فاصله گذاری اجتماعی را رعایت نمایند، حتی اگر از شرایط قرنطینه خسته شده اید، نباید با عادی پنداشتن بیماری دست از مراقبت بردارید؛ چراکه هنوز تعداد زیادی از گزند این ویروس در امان مانده اند و با کوچکترین اشتباه ممکن است جان شان به خطر افتد. در عین حال مسئولان بهداشت و درمان کشور نیز باید برای احتمال موج دوم بیماری در کشور برنامه ریزی تعیین داشته و پروتکل های استانداردی را در حوزه درمان و استفاده از تخت های بیمارستانی به ویژه تخت ها، خدمات و تجهیزات آی سی یو تدوین نمایند تا خدایی ننموده ما هم به سرنوشت کشورهای دیگر دچار نشویم...

نگرانی از یک شرایط بحرانی

در این زمینه دکتر فریبا اصغری- عضو هیات علمی مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفت وگو با خبرنگاران، با بیان اینکه در حال حاضر نزدیک به 75 درصد از تخت های ICU دانشگاه علوم پزشکی تهران برای بیماران مبتلا به بیماری کووید-19 پر شده است، می گوید: اِشغال این حجم از تخت های ICU توسط بیماران مبتلا به کرونا این نگرانی را ایجاد می نماید که در صورتی که تعداد بیماران بدحال افزایش یابد، سیستم درمان از نظر ارائه مراقبت های ویژه به مرحله بحرانی برسد و نتواند سرویس کافی به بیماران ارائه دهد و بیماران پشت در ICU بمانند.

برنامه ریزی تعیین یا انتخاب سخت!

وی می افزاید: باید توجه کرد انتخاب از میان افراد احتیاجمند برای برخورداری از دستگاه ونتیلاتور در ICU تصمیم بسیار سخت و سختی برای کادر درمان است و بار روانی بالایی برایشان دارد. بر این اساس اگر از قبل برای این موضوع برنامه ریزی نداشته و پروتکلی نداشته باشیم، در روزهای بحرانی تصمیم گیری بسیار سخت می گردد و حتی ممکن است تا حدی دلبخواهی و غیر منصفانه گردد.

اصغری با بیان اینکه بنابراین ضروری است که از همین حالا به فکر این موضوع باشیم، ادامه می دهد: باید به این موضوع فکر کنیم که چگونه می توان به صورت بهینه و منصفانه ای از دستگاه های ونتیلاتور استفاده کرد تا افرادی که بهتر می توانند از دستگاه تنفسی سود ببرند و نجات یابند، پشت در ICU نمانند و فوت ننمایند. بنابراین قبل از رسیدن به بحران کمبود امکانات، باید پروتکلی در این زمینه تدوین گردد.

وی اظهار می نماید: در هر اقدام پاسخ به اپیدمی باید اطلاع رسانی صادقانه به مردم انجام گردد و صدا و دغدغه­ های مردم شنیده گردد. به همین دلیل برای آنالیز دغدغه ها و حساسیت های فرهنگی مردم کشورمان افکار سنجی توسط مرکز تحقیقات اخلاق و تاریخ پزشکی دانشگاه علوم پزشکی تهران طراحی شده است که تمام هموطنان بالای 18 سال می توانند به وسیله آدرس https://app.epoll.pro/2755475 وارد سامانه شده و معیارهای مورد قبول خود را برای تخصیص دستگاه ونتیلاتور به بیماران کرونا در مواقع بحرانی تعیین نمایند.

جان های بیشتری که باید نجات یابند

اصغری در پاسخ به سوالی درباره اقدامات بین المللی در راستای مدیریت تخت های ICU در شرایط بحرانی بیماری هایی چون کووید-19، می گوید: در جهان بحث های مفصلی در این زمینه صورت گرفته است و هدف اصلی شان هم این است که در عین رعایت انصاف، جان تعداد بیشتری از انسان ها نجات پیدا کند. حال اگر ما برای این موضوع برنامه ریزی نداشته باشیم و تخصیص ونتیلاتور بر اساس هر کس زودتر آمده برخوردار گردد، باشد، ممکن است جان تعداد بیشتری از بیماران و مردم از دست برود. در حالیکه اگر درست و موثر برنامه ریزی کنیم و بر اساس یک پروتکل جامع و صحیح رفتار کنیم جان تعداد بیشتری از بیماران نجات خواهد یافت.

وی تاکید می نماید: در این زمینه دو اصل مهم اخلاقی جدی ­تر است؛ یکی بحث توجه به عدالت است. به این معنی که نباید اختصاص دستگاه به این صورت باشد که هر کس زودتر به دستگاه وصل شده، حق استفاده از دستگاه با اوست و به علاوه عدالت حکم می ­کند پروتکل برای همه مردم فارغ از موقعیت اجتماعی، سیاسی، مالی و... یکسان اجرا گردد. دومین اصل اخلاقی این است که جان تعداد بیشتری از بیماران نجات پیدا کند.

در عین حال با توجه به جدی بودن بحران کرونا و به دنبال آن نگرانی از کمبود تخت آی سی یو، دکتر قاسم جان بابایی- معاون درمان وزارت بهداشت در نشست خبری اخیرش که به صورت ویدیو کنفرانسی برگزار گردید، در پاسخ به سوال خبرنگاران، درباره شرایط تخت های آی سی یو اعلام نمود که امروز شرایط بسیار امیدوار نماینده ای داریم؛ چرا که موارد بستری شده و سرپایی در حال کاهش هستند. ما در مراجعه سرپایی آمارمان به یک پنجم دوره پیک بیماری رسیده است و بیش از 60 درصد تخت های ما که در اوج بیماری، پُر بودند خالی شده است.

70 درصد تخت های ICU پُرند

وی اضافه کرد: البته این اوضاع در تخت های آی سی یو کمی متفاوت است. اکنون 30 درصد ظرفیت ها خالی و 70 درصد آن ها پر هستند. علت آن است که شرایط رسیدگی به بیماران قدیمی تر، بهبود یافته و در مجموع اکنون میزان ورودی به آی سی یوها در مقایسه با دوران پیک بیماری کاهش یافته است. تمام این موارد سبب می گردد که در پایان شاهد کاهش موارد مرگ و میر ناشی از بیماری نیز باشیم.

دکتر کیانوش جهانپور - سخنگوی وزارت بهداشت نیز در این باره به خبرنگاران، گفت: قسمت زیادی از تخت های بیمارستانی که به کرونا تخصیص یافته بود، در حال حاضر خالی است. حتی یک دوم تخت های آی سی یو به کرونا اختصاص یافته بود که بیش از 30 تا 35 درصد همان یک دوم هم در حال حاضر خالی است و می توان از این ظرفیت برای پذیرش بیماران الکتیو استفاده کرد. بنابراین ارائه خدمات با پروتکل های ابلاغی در حال اجرا است.

چرا بعضی اروپایی ها در بحران کرونا با کمبود تخت روبرو شدند؟

به همین دلیل دکتر ایرج حریرچی-معاون کل وزارت بهداشت در گفت وگو با خبرنگاران، با اشاره به شاخص های تخت بیمارستانی در کشورمان و مقایسه آن با شاخص تخت های بیمارستانی در کشورهای اروپایی، می گوید: شاخص تخت بیمارستانی در کشورمان 1.7 تخت به ازای هر 1000 نفر جمعیت است. در کشورهای ایتالیا و فرانسه به ترتیب حدود 3.2 و 3.6 تخت به ازای هر 1000 نفر جمعیت دارند. در عین حال در آلمان شرایط از این هم بهتر است و شاخص تخت بیمارستانی در این کشور 6.8 به ازای هر 1000 نفر جمعیت است.

وی می افزاید: منتها از آنجایی که جمعیت این کشورها پیر است، بیشتر بیماران کرونایی که احتیاج به آی سی یو پیدا می نمایند و چه بیماران معمولی که به خدمات آی سی یو احتیاج دارند، افراد پیر هستند. بر همین اساس این کشورها از نظر تخت بیمارستانی و آی سی یو دچار مسائل شدیدتری شدند. این درحالیست که در کشور ما جمعیت ما جوان تر است و در عین حال تدابیری مانند عدم پذیرش بیماران الکتیو را در دستور کار قرار دادیم.

تمهیدات وزارت بهداشت برای مدیریت تخت های ICU در صورت طغیان احتمالی کرونا

حریرچی درباره شرایط تخت های آی سی یو در کشور در شرایط کرونایی و احتمال کمبود در امکانات و خدمات آی سی یو در صورت بروز موج جدیدی از بیماری کرونا، اظهار می نماید: نکته مهم و تمهید اصلی این است که نباید اجازه دهیم که بیماران به آی سی یو احتیاج پیدا نمایند. در عین حال ما ظرفیت های جدید را در حوزه افزایش تخت های ویژه ایجاد کردیم. به طوری که 450 تخت آی سی یو جدید ایجاد شد و در عین حال در حال تامین تعداد قابل توجهی دستگاه ونتیلاتور نیز هستیم. بنابراین داریم ظرفیت هایمان را در حوزه تخت های آی سی یو افزایش می دهیم. یکی دیگر از اقدامات مان نیز مدیریت تخت های آی سی یو است. به طوری که مدیریت ورود بیماران به آی سی یو را ارتقاء دهیم.

معاون کل وزارت بهداشت با بیان اینکه بعید می دانم در حوزه تخت های آی سی یو با مشکل کمبود تخت یا کمبود امکانات آی سی یو روبرو شویم، می گوید: البته احتمال این موضوع صفر نیست. بر همین اساس برای روبروه با شرایط سخت آمادگی لازم را داریم.

حریرچی درباره تعداد تخت های آی سی یو در کشور نیز می افزاید: در حال حاضر ظرفیت تخت های آی سی یو در کل کشور 8500 تخت است که از این تعداد بیش از پنج هزار و 600 تخت متعلق به دانشگاه های علوم پزشکی است.

مجددا باید بر این نکته تاکید نمود که هر آن و با کوچکترین اشتباه ممکن است، کرونا دوباره در کشورمان طغیان کند، بنابراین هم مردم باید به گوش باشند و همچنان بهداشت فردی و اجتماعی و نکات مربوط به فاصله گذاری اجتماعی را رعایت نمایند و هم مسئولان از اکنون تدابیر لازم را انجام داده و امکانات درمانی را آماده نمایند...