تشریح پرونده مرگ یوزپلنگ تصادفی، از شروع امیدی نداشتیم - اخذ ویزا

مجید خرازیان مقدم اضافه نمود: یوز وضع مناسبی نداشت و آسیب جدی دیده بود، آنجا توسط دامپزشک محیط زیست استان و همچنین دامپزشک معتمدی که ما داریم معاینات اولیه و آزمایش های اولیه انجام گردیده و معین شد آسیب جدی است.

وی ادامه داد: صبح روز بعد یعنی چهارشنبه این یوزپلنگ را به پارک پردیسان منتقل کردیم. دو فرضیه مطرح بود. یکی این که آزمایش های تکمیلی انجام گردد و دیگری این که اگر حیوان آسیب جدی نخاعی دیده باشد هر ساعتی که بگذرد اگر اساساً احتمال بهبودی باشد این احتمال ضعیف تر می گردد. جلسه ای گذاشتیم که در آن هفت نفر از جمله دامپزشکان سازمان، رادیولوژیست سازمان و جراح معتمد سازمان که قبلا هم یک پلنگ را جراحی نموده بود حضور داشتند. پلنگی که برخی متخصصان می گفتند باید یوتانایز بگردد اما جراحی اش با موفقیت انجام شد. این جلسه هفت نفره تخصصی ظهر روز چهارشنبه در سازمان برگزار گردید و نتیجه متفق القول این بود که فارغ از نتایج آزمایش های تکمیلی و هر جوابی که داشته باشند این حیوان اگر ذره ای امید به بهبودی آن باشد هرچه زودتر جراحی گردد امید به بهبودی اش بیشتر خواهد بود. صورتجلسه کردیم معاونت محیط طبیعی هم از مفاد صورتجلسه مطلع شدند و دستور دادند هرچه که مفاد این صورتجلسه است انجام گردد. ساعت 3 بعد از ظهر حیوان جراحی شد یعنی به فاصله 11 ساعت از زمانی که حیوان وارد پردیسان شد جراحی شد و این یعنی که واکنش سازمان سریع بود.

مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست تأکید کرد: هدف این بود که اگر امیدی به بهبود هست با اقدام سریع این امید به بهبود را بیشتر کنیم و اگر هم امیدی نبود که اساساً فرقی نمی کرد. جراحی سه ساعته در کلینیک بخش خصوصی توسط جراح معتمد انجام شد. علیرغم امیدی که بسته بودیم که شاید نخاع قطع نگردیده باشد متاسفانه در محل مهره پنجم کمری نخاع به طور کلی قطع گردیده بود و حیوان به طور کلی از اندام های تحتانی یعنی پاها فلج بود. طبیعتا در این گونه ضایعات نخاعی هیچ تکنیکی برای بهبود حیوان وجود ندارد و در دنیا پروتکلی برای نگهداری گربه سانان بزرگ جثه که قطع نخاع می شوند نداریم. منتها با توجه به اهمیتی که این یوز برای ما داشت تمام کوششمان را طی یک هفته گذاشتیم که حیوان را نگه داریم.

خرازیان مقدم اضافه نمود: خودمان هم می دانستیم که 15 روز بحرانی را داریم. حیوان، امکان تخلیه ادرار و مدفوع را نداشت و تمام این مدت حیوان توسط دامپزشک پارک تخلیه دستی می شد.

وی توضیح داد: جا دارد تشکر کنم از همکاران استانی مان که چند شب علاوه بر زنده گیری و انتقال حیوان، در محل حادثه کشیک می دادند که مبادا مادر توله برگردد و در جاده دچار آسیب گردد. از گروه جراحی هم تشکر می کنم که بدون هیچ چشمداشتی در اسرع وقت امکاناتشان را گذاشتند و جراحی کردند. از دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران تشکر می کنم که بعد از مرگ حیوان تمام توانشان را برای علت شناسی مرگ حیوان انجام دادند و همچنین از خود دامپزشک پارک و مجموعه پردیسان و دامپزشک های خودمان تشکر می کنم چون واقعیت این است که یک هفته تمام همکاران ما علیرغم این که حیوان قطع نخاع بود شبانه روزی کوشش خودشان را کردند تا بتوانیم نگهش داریم.

مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست توضیح داد: ما حتی برای شرایطی که شاید حیوان کمی بهتر گردد، برای این که مبتلا به زخم بستر نگردد در حال طراحی یک دستگاه ویلچر مانند بودیم. منتها این مستلزم این بود که حیوان دست کم این دو هفته بحرانی را پشت سر بگذارد اگرچه ما از اولش هم امیدی نداشتیم.

خرازیان مقدم تأکید کرد: یک رسانه به نقل از من به اشتباه نوشته بود که من گفته ام حیوان نخاعی نگردیده در حالی که ما قبل از جراحی هم می دانستیم به احتمال زیاد حیوان نخاعی گردیده است اما بنا را بر این گذاشتیم که اگر حتی درصدی امید به بهبودی باشد با عمل جراحی بتوانیم بهبودی حیوان را سرعت ببخشیم.

وی ادامه داد: متاسفانه حیوان نتوانست پس از یک هفته باقی بماند. مشکلات متعددی داشت. عفونت شدید داشت، در دو روز آخر در ادرارش خون دیده شد، اوره اش بالا بود و نمی توانست خودش ادرار و مدفوع کند و خاتمه سه شنبه هفته گذشته ساعت 7 شب تلف شد.

مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست درباره علت اصلی مرگ حیوان شرح داد: با یک گروه از متخصصان دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران هماهنگ کردیم و کار کالبدشکافی را کردند و یک سری نتایح آزمایش ها بیرون آمده اما نتایج تکمیلی مثل آزمایش هیستوپاتولوژیک [بافت آسیب شناسی] چند روز طول می کشد و ما الان منتظریم نتایج این آزمایش ها هم بیاید تا ببینیم علت یا علل مرگ چه بوده است گرچه الان هم عللی با توجه به سی تی اسکن و شرایط اولیه دیده اند اما این که کدام علت اصلی مرگ بوده معین نیست.

خرازیان مقدم شرح داد: مثلا همان قسمت مهره 5 کمری که فیکس گردیده بود دوباره از آن حالت درآمده و به حالت اولیه برگشته. در مری حیوان غذا دیده گردیده، معده حیوان مشکل داشته و حتی شکستگی در دنده داشته. یعنی حیوان با مسائل مختلفی دست و پنجه نرم می نموده، به هر حال با ماشین برخورد نموده بوده و ما در هر حال نتوانستیم حیوان را نگه داریم.

وی یادآور شد: متاسفانه این مورد اولین تلفات جاده ای در رابطه با یوز نبوده که مهم ترین و ارزشمندترین گونه ماست اما امیدوارم این گونه موارد باعث این گردد که آخرین بار باشد. بزرگترین عامل تهدید یوزپلنگ تصادفات جاده ای است. سازمان حفاظت محیط زیست در قبال این موارد وظایفی دارد و یکی از وظایف ما در قبال سوانح جاده ای یوز یا گونه های بزرگ جثه دیگر این بوده که نقاط حادثه خیز را معین کنیم و مشخص کنیم که چه تمهیداتی باید اندیشید اما انجام این تمهیدات بر عهده سایر دستگاه هاست.

مدیرکل دفتر حیات وحش سازمان محیط زیست تأکید کرد: همین جاده عباس آباد میامی در استان سمنان که موارد دیگر تلفات یوز هم در آن داشته ایم، علیرغم این که چند سال پیگیری کردیم که آنجا فنس کشی بگردد و حوادث به حداقل برسد موفق نشدیم از طریق دستگاه متولی کار را انجام بدهیم. اما حدود 6 ماه پیش سازمان محیط زیست راسا اقدام کرد و بیش از یک میلیارد تومان پول به صورت نقدی به اداره کل محیط زیست استان ابلاغ شد و خوشبختانه حدود 10 روز پیش این منطقه و عرصه با حضور نماینده اداره کل محیط زیست استان و وزارت راه و نماینده پروژه یوز به پیمانکار واگذار گردیده و فنس کشی آغاز گردیده است. امیدوارم واقعا بزرگترین عامل حادثه که در مورد یوزپلنگ تلفات جاده ای است را بتوانیم برطرف کنیم. نقاط حادثه خیز را در چند استان شناسایی کردیم و امیدواریم دستگاه متولی بتواند در برطرف این نقاط به ما کمک کند.

خرازیان مقدم شرح داد: عملیات فنس کشی در محور عباس آباد میامی به طول پنج کیلومتر از هر طرف در حال اجرا است و با هزینه خود سازمان انجام می گردد. در یکی دو استان دیگر هم نه فقط برای یوزپلنگ بلکه به طور کلی جاده های حادثه خیزی که آمار تلفات جاده ای حیات وحش داریم مثل استان یزد و استان فارس کار را به مشاور داده ایم تا نقاط حادثه خیز را احصا کند.

وی توضیح داد: در جاده پارک ملی گلستان بیشترین تلفات پلنگ در اثر تصادفات جاده ای به همان جاده بوده است. دستورالعملش را تهیه نموده ایم و یک سال پیش نقاط حادثه خیز که تلفات پلنگ آنجا اتفاق می افتد را معین کردیم و در قالب دستورالعمل و این که چه تمهیداتی اندیشیده گردد، مثل روگذر و زیرگذر و این که با چه معیناتی باشد، همه را درآوردیم و به اداره کل محیط زیست استان گلستان ابلاغ کردیم و انتظار داریم که دستگاه متولی این ایمن سازی را انجام بدهد چرا که این گونه ها بسیار ارزشمند است. یک روز برای یوز این اتفاق می افتد و یک روز برای پلنگ.

خرازیان مقدم در خاتمه تأکید کرد: در مورد یوزپلنگ که مهم ترین گونه کشور است مهم ترین عامل تلفات تصادفات جاده ای است و در پلنگ هم دومین عامل مرگ و میر جاده است. انتظار ما این است، همان طور که ما باید وظایف خودمان را انجام بدهیم و نقاط حادثه خیز را احصا کنیم، که در چند استان مثل گلستان، یزد، فارس و سمنان تا حدی انجام داده ایم و تا حدی در حال اجرا است، سایر دستگاه های متولی هم در ایمن سازی این جاده ها که خیلی هایشان از درون زیستگاه های این گونه های ارزشمند گذشته در ایمن سازی این جاده ها و ایجاد یک کریدور امن به ما کمک نمایند.