یادداشت، رمزگشایی از چنگ و دندان نشان دادن اتحادیه اروپا به مسکو - اخذ ویزا

با ما سفر کنید و با قیمت تور اروپا زمستان 1400 از قاره سبز دیدن کنید و با دریافت خدمات ویزای شینگن از گردش به دور اروپا لذت ببرید.

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، پس از اوج گیری مناقشات مرزی روسیه و اوکراین که با تحریک ولادیمیر زلینسکی رییس جمهور اوکراین از سوی دولت دموکرات آمریکا صورت گرفت، اروپا هم برای بازیگری فعال تر و داشتن نقش بیشتر در مناسبات آمریکا برای صحنه روابط بین الملل در دوران پساترامپ، وارد گود این مناقشه شده است.

در دوران ترامپ، اروپا به عنوان یک سربار نگاه می شد و ترامپ رسماً از اروپایی ها می خواست که هزینه حضور در صحنه روابط بین الملل و حمایت آمریکا را باید بپردازند که این به ذائقه بروکسل خوش نمی آمد و تاجایی این واگرایی پیش رفت که اروپایی ها به فکر ارتش مستقل افتادند.

اما با روی کار آمدن بایدن و بازگشت ادبیات چندجانبه گرایی در دیپلماسی بین المللی واشنگتن، اروپا برای اینکه مجدداً بتواند نظر ارباب خود را جلب کند، وارد گود شده است. در پی پیش دستی مسکو جهت مقابله با اقدام آفندی کی یف در حمله به مناطق الحاق شده به روسیه، بروکسل کوشش نموده با مواضعی در همسویی با واشنگتن، وزن اوکراین را در این تقابل بالا ببرد.

این در حالی است که در اواخر ماه مارس ستاد فرماندهی نیروهای مسلح اوکراین بیان کرد که روسیه گویا تعداد نیروهای نظامی در مرزهای خود با اوکراین را افزایش داده و این اقدام مسکو، تهدیدی برای امنیت این کشور محسوب می گردد.

همچنین در همان روزها، نیروهای دولتی اوکراین تیراندازی های تحریک آمیزی را علیه نیروهای جمهوری خودخوانده دونتسک در منطقه دونباس انجام دادند. مسکو اقدامات خود را برای حراست از جغرافیای سرزمینی خود و اقداماتی پیش دستانه نامیده که ظاهراً این اقدامات نقشه مشترک اوکراین و غرب را نقش بر آب نموده و نوع برخورد شتابزده غربی ها بیانگر همین موضوع است.

از سوی دیگر، ناتو کوشش نموده که بازیگری فعالی در این مناقشه برعهده بگیرد. کشورهای عضو پیمان ناتو نگران شکست توافق ناظر بر آتش بس در شرق اوکراین هستند.

سخنگوی ناتو در مصاحبه با روزنامه دی ولت گفته است: ناتو از حق حاکمیت و تمامیت ارضی اوکراین حمایت می نماید. وی در عین حال افزوده است که کشورهای عضو این پیمان با دقت اوضاع را تحت نظر دارند.

گفته شده است که اقدامات روسیه و افزایش حضور نظامی این کشور در مرز اوکراین می تواند نقشی بی ثبات نماینده ایفا نموده و عملاً کوشش های ناظر بر کاهش تنش در اوکراین را بی ثمر سازد. حتی در اقدامی بالاتر، عضویت اوکراین در ناتو مطرح شده که این موضوع با واکنش قاطع طرف روس روبرو شد.

وزارت خارجه روسیه درباره پیامدهای تهدید اوکراین برای پیوستن به سازمان پیمان آتلانتیک شاقتصادی هشدار داد و تأکید کرد که این اقدام موجب نابودی اوکراین خواهد شد.

از سال 2010 به این سو که طبق سند سیاست خارجی آمریکا، ایندوپاسیفیک در مرکز توجه آمریکایی ها قرار گرفته، قوی شدن هم پیمانان آمریکا در دستور کار قرار گرفته تا در مقابل قدرت های نوظهور اقتصادی و سیاسی آینده جهان ایستادگی صورت گیرد. اما بحران اقتصادی اروپا و همه گیری کرونا و همچنین دوران ترامپ، باعث شده هم پیمان اروپایی آمریکا قدرت چندانی برای بازیگری فعال تر نداشته باشند و اگر موضعی نیز اتخاذ می گردد برای حفظ وجهه است.

نوع اتفاقات و صف کشی های میدانی و همچنین ارتباطات مشکوک و پی درپی مقامات نظامی آمریکا با مقامات اوکراینی، بیانگر در پیش بودن یک منازعه مرزی بین روسیه و اوکراین است.

آمریکا و اروپا از این مهم دو هدف عظیم را دنبال می نمایند. اولین هدف، میزان سنجش وزن و سطح واکنش یکی از قدرت های نوظهور است تا از این طریق و بنا به واکنش روسیه، گام های بعدی را علیه دیگر کشورها بردارند و همچنین خود را برای تقابل همه جانبه با چین آماده نمایند.

هدف دوم و شاید مهمتر آمریکا از این فضاسازی، اعلام تغییر حاکمیت و رویکرد در آمریکاست. آمریکا به این موضوع احتیاج دارد که به جهان بفهماند دوران انزوا و درونگرایی این کشور و همچنین عدم حمایت از شرکا، که در دوران ترامپ جریان داشت به سرانجام رسیده و آمریکای هژمون همچنان در رأس قدرت قرار گرفته است.

نکته مهمی که در هر دو هدف موجود است، اروپایی است که باید بازیگری فعالی با هم پیمان و شریک سنتی خود، واشنگتن داشته باشد. آمریکا همیشه با استعانت از این هم پیمان، هزینه اقدامات یکجانبه گرایانه علیه دیگر کشورها را توجیه نموده و از بار حقوقی اقدامات خود کاسته است.

اروپا نیز این روزها اوضاع مناسبی ندارد و احتیاج دارد که همچنان نظر مثبت آمریکا را در پس خود داشته باشد. برگزیت ضربه عظیمی بر پیکر اتحادیه اروپا بود و اروپای درگیر کرونا و بحران هایی چون انرژی، برای قامت راست کردن احتیاج به یک اعلام برادری دوباره و فوری به آمریکای تغییر رویکرد داده دارد.

مناقشه مرزی اوکراین و روسیه، بهترین فرصت است تا هم این مهم رخ دهد و هم سرشکستگی قدیمی اروپا نسبت به روسیه در زمان الحاق کریمه به خاک روسیه را اندکی جبران کند. عقده گشایی اروپا علیه اقدام روسیه در الحاق کریمه به خاک خود، آنقدر برای این کشور تبعات داشت که نظام سیاسی اتحادیه اروپا را زیر سوال برد که نمی تواند از تمامیت ارضی هم پیمان و شریک خود یعنی اوکراین دفاع کند. برهمین اساس است که شاه بیت مواضع و بیانیه های اروپایی ها در قبال مناقشه مرزی اوکراین و روسیه، تأکید بر حمایت از تمامیت ارضی اوکراین است.

اما همانطور که گفته شد، احتمال یک مناقشه مرزی بین روسیه و اوکراین احتمال دارد، اما این رویارویی نه مشارکت آمریکا و اروپا را در پی خواهد داشت و نه مشارکت ناتو را و اوکراین تنها بازنده دامی است که آمریکای بایدن برای آنها پهن نموده است.

مهدی خورسند- کارشناس مسائل چین و اوراسیا